Bezinning

4 en 5 mei, voor elke inwoner van Nederland 2 data die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Het zijn de dagen waarop gedachten teruggaan naar de Tweede Wereldoorlog die steeds minder van ons hebben meegemaakt. Steeds meer is het gedenken een stilstaan bij de vrijheid waar anderen voor gevochten hebben.

Jaarlijks is er een onderzoek door het organiserend comité 4 en 5 mei. Opvallend is dat juist onder de jongeren het besef groot is dat deze dagen van groot belang zijn voor de natie. De verhalen van getuigen worden nu, bij monde van de jeugd, doorgegeven aan volgende generaties.

Waar 4 mei vooral een moment van sereen gedenken is, is 5 mei voor velen een dag van het vieren van de vrijheid. De festivals bieden vertier voor het feestende volk, de kerken openen hun deuren voor bevrijdingsconcerten en op de grachten in Amsterdam vindt, onder koninklijk toezicht, het 5 mei concert plaats.

Dat 4 mei een dag van gedenken is, dat weten wij allemaal. Maar des te opvallender vind ik de tekst op de website van het comité over 5 mei: “Op 5 mei vieren we dat we in Nederland in vrijheid leven. (…) Daarnaast is 5 mei ook een dag om ons te bezinnen op het belang van vrijheid en om ons te realiseren dat vrijheid kwetsbaar is.”

Bezinning? Op 5 mei? Als ik kijk naar de beelden van de festivals heb ik niet het gevoel dat er daar veel sprake van bezinning is. Een hossende menigte springt met bier in de hand en in de aderen mee met keiharde herrie. Daar is geen sprake van bezinning in mijn ogen.

Wat jammer… want juist 5 mei leent zich voor een moment van bezinning. Zoals het comité beschrijft: “5 mei is ook de dag waarop we ons bezinnen op onvrijheid elders in de wereld. Het einde van de Tweede Wereldoorlog betekende niet dat er een einde kwam aan oorlog in de wereld; er is daarna wereldwijd nog geen dag geweest zonder oorlog. Op veel plaatsen in de wereld lijden mensen nog dagelijks onder gewapende conflicten en de schending van mensenrechten. Ook hier staan we op Bevrijdingsdag bij stil.”

Anno Domini 2022 weet elke Nederlander opeens weer hoe belangrijk bezinning is. Wij dachten dat wij het zo goed voor elkaar hadden in Europa. Conflicten losten wij niet meer op door het zwaard uit de schede te trekken, nee, wij goed ontwikkelde westerlingen trokken voortaan het zwaard der dialoog uit de schede op de spreekgestoelten en schoten met pijlen van sancties op onze tegenstanders, als zij ons het vuur aan de spreekwoordelijke schenen legden. Zo losten wij conflicten op, fier overeind staand met keurig gesteven overhemdboorden, strak gestrikte stropdassen en glimmend geboende schoenen.

Wat waren wij dwaas… want 1 man, 1 droom, 1 bom… en het op zand gebouwde rijk der westerlingen wankelt op zijn grondvesten. Aan de grenzen van Europa woedt een wrede oorlog. Daar kleuren de akkers rood van het bloed van de strijders. Mannen, vrouwen, kinderen… velen sterven door het uitgebroken geweld. In de eerste plaats denk ik nu aan het volk van Oekraïne. Maar ook aan het volk van Rusland. Ook daar zijn er gestorvenen te betreuren. Ook daar worden families uiteen gerukt.

In Oekraïne staat men niet fier overeind in smetteloos kostuum, daar kruipt men door de velden om de vijand in het vizier te krijgen. Daar liggen de mannen in legeroutfit in de modder met geweren in de hand. Daar is het een kwestie van dood of gedood worden. Niet door dure woorden, maar door metalen kogels en rondvliegende granaten.

Terug naar Nederland… wij leven nog in vrijheid. Hoe lang zal dit nog zo zijn? Niemand weet wat de toekomst zal brengen. Niemand weet of wij morgen nog in vrijheid onze ogen mogen openen. Niemand weet of onze kinderen in vrijheid op zullen groeien.

Als wij daarbij stil staan, dan is niet alleen 4 mei een dag van gedenken, nee, dan is ook 5 mei een dag van bezinning. Dan zijn wij niet alleen maar blij en happy, maar dan zijn wij ook dankbaar voor de aan ons geschonken vrijheden en vieren wij die zoals het hoort.

Wij staan dan stil bij hen die het minder hebben.

Wij gedenken hen die voor onze vrijheid stierven.

En… bezinnen wij ons dan ook op de goede en slechte kanten van de vrijheid?

Johannes R