Een vaste burcht IS onze God!

Afgelopen zondag was het 504 jaar geleden dat Maarten Luther 95 stellingen aan de slotkapel te Wittenberg hamerde. Het was het moment van de reformatie en de afsplitsing van de Reformatorische kerk van de Rooms Katholieke kerk. In dit artikel sta ik stil bij de jaarlijkse herdenking van de reformatie en dat aan de hand van het lied wat onmiskenbaar is verbonden met 31 oktober: Een vaste burcht is onze God!

Dit jaar het eerste couplet:

Een vaste burcht is onze God,
een toevlucht voor de Zijnen!
Al drukt het leed, al dreigt het lot,
Hij doet Zijn hulp verschijnen!
De vijand rukt vast aan
met opgestoken vaan;
hij draagt zijn rusting nog
van gruwel en bedrog,
maar zal als kaf verdwijnen!

Met regelmaat schrijf ik een artikel over geestelijke liederen. De verzamelnaam die gebruikt wordt in christelijke kringen voor liederen die direct te maken hebben met onze geloofsleer. Waar ik normaal gesproken mij uitgebreid inlees in de betekenis van de tekst en het ontstaan, heb ik dat dit keer niet gedaan, want… is het nodig om mij in te lezen als reformatorisch Christen?

Anno Domini 2021 zou je hier eigenlijk ‘ja’ op moeten zeggen. De secularisatie is dagelijks merkbaar in ons vaderland wat steeds verder afglijdt in de zonden, waar de smalle paden van onze voorvaderen snel worden verbreed om de paden zo breed mogelijk te maken. Nee, ik kijk niet alleen over de kerkmuren heen, ook binnen de kerk gaat het niet goed, helemaal niet goed. Steeds vaker vergeet men in het bestuur der kerken te zoeken naar de ware weg. Steeds vaker lijken beslissingen gemaakt te worden uit menselijk denken.

Ik moet denken aan de woorden gesproken door Ds. Karens tijdens de laatst gehouden SGP vergadering van de fractie Zeeland: Het volk is redeloos, de regering is radeloos en het land is reddeloos. Nooit eerder verkeerden wij in zo’n grote crisis als in 2021. In steeds groter tempo zien wij de Christelijke waarden en normen verpauperen. In steeds groter tempo zien wij de chaos groter worden. En nog is het einde niet…

Wij worden geconfronteerd met aanvallen op de christelijke basisscholen, een coronavirus waart rond (regelmatig wordt er beschuldigend naar Christelijk Nederland gewezen met zijn kerken), de tv-ploegen staan op zondag op de parkeerplaatsen om de kerkgangers belachelijk te maken. Alles moet kunnen, iedereen moet geaccepteerd worden. Doe je dit niet uit geloofsovertuiging, dan word je aangevallen, bedreigd en bespot.

Is er in 2021 dan wel ruimte om “Een Vaste Burcht” aan te heffen? Wat mij betreft: “Zeker wel!” Juist in 2021 is dit lied weer actueel. Het strijdlied tegen de Roomse kerk kan nu dienen als het strijdlied tegen de steeds verder van God afkerende samenleving. Want… viel het u ook op? Er staat: “Een vaste burcht is onze God. Hij die is, was en komen zal. Onze God is diezelfde die eens de wereld schiep, die een zondvloed zond, die geboren werd in Bethlehem en stierf aan het kruis om voor de zonden van zijn kinderen te betalen, het is de God die Maarten Luther met 95 stellingen naar de slotkapel in Wittenberg stuurde, het is de God die ons ook Anno Domini 2021 zal behoeden voor de gevaren. Hij was, is en blijft een toevlucht voor de Zijnen, voor hen die in droefheid kwijnen. Hij sterkt hen.

Het is waar… het leed drukt en het lot dreigt. Wie is nog nooit benauwd door de onzekerheid van de toekomst? Dan kan het hart soms gekneld zijn, dan kunnen er slapeloze nachten zijn, dan kan de angst ons om het hart slaan, maar vergeet niet: “Hij doet zijn hulp verschijnen!”

Merkt u het op? Ziet u Zijn hulp? Echt? Moet u hierop antwoorden: “Eigenlijk niet”. Dat herken ik. Soms is de hulp niet te zien of vast te stellen. Dan moet dat ons op de knieën brengen. Of zing! Want goed zingen is tweemaal bidden.

Dan kan daar soms rust in gevonden worden. Het (verstandelijk of bevindelijk) weten dat je er niet alleen voor staat. Dat er velen zijn die hetzelfde voelen en zien als jij.

In mijn dagelijkse werk word ik veel geconfronteerd met de ellende die in Nederland schuil gaat achter de voordeuren. Van veel leed heeft niemand weet, maar wat is er een smart. Wat mij dan regelmatig opvalt is dat juist bij de overwegend onchristelijke medemens de angst daarbij oplaait. Het niet kunnen vertrouwen op een God of naaste heeft een eenzaam leven tot gevolg, het niet kunnen delen of kunnen bespreken van de zorgen maakt radeloos, met alle gevolgen van dien.

Wat zou je het hen dan gunnen: “Zij werden steeds Zijn hulp gewaar, In zielsbenauwdheid, in gevaar”.

Reformatorisch Nederland… de vijand rukt aan, de vaandels zijn opgestoken, gruwelen en bedrog zijn dagelijkse kost. Maar… het zal als kaf verdwijnen. Nee niet misschien, definitief! Daar was Maarten Luther van overtuigd. Hij wist dat de God van de Reformatie vroeger, 504 jaar geleden en heden dezelfde zou zijn. En dan gaat het erom… is de God van de Reformatie ook mijn God? Ken ik hem niet alleen met mijn hoofd, maar ook met het hart?

Dat dit ons dagelijks gebed mag zijn in de donkere dagen van 2021. En schenkt God ons dan Zijn eeuwig blijvende zegen, dan zullen wij waarlijk in mogen stemmen met Maarten Luther:

Dies zal geen vrees ons doen bezwijken,
Schoon d' aard' uit hare plaats mocht wijken;
Schoon 't hoogst gebergt', uit zijne steê,
Verzet wierd in het hart der zee.

Johannes R