Kinderliedjes… wij zongen ze toen wij zelf klein waren, wij leren ze onze kinderen aan, maar zelden denken wij erover na wat de tekst ons te vertellen heeft. Daarom dacht ik, laten wij er maar weer eens één analyseren, uitpluizen en onderzoeken. Deze keer gaan wij kijken naar ‘Toen onze Mop een Mopje was.‘
De oorsprong van het kinderliedje ligt niet in Nederland maar bij onze oosterburen. De Duitse versie van het liedje is geschreven door Hoffmann von Fallersleben, de tekstschrijver van het Duitse volkslied. De Nederlandse tekst volgt nauwgezet de Duitse tekst.
Nog een leuk weetje; de muziek van de Nederlandse versie is geschreven Johannes A. Worp; In reformatorische kringen bekent als componist van het alom geprezen en verguisde koraalboek bij de 150 psalmen en enige gezangen.
Door naar de tekst van het 1e couplet:
Toen onze Mop een Mopje was
Was hij aardig om te zien
Nu bromt hij alle dagen
En bijt nog bovendien
Waf-woef, waf-woef
Het begon allemaal zo leuk. Een kleine puppy. Lief, schattig, aaibaar… u kent het idee. Zo’n beestje wat je de hele dag wil knuffelen en een eindeloze energie lijkt te hebben.
De tekstschrijver denkt in de eerste zinnen terug aan vervlogen tijden, het klinkt haast mijmerend. Want… er is wat veranderd. Het hondje is veranderd in een hond, een volgroeid dier. En nu is het karakter ook gewijzigd. Eerst was hij aardig om te zien, maar nu bromt hij en bijt hij. En hij blaft ook nog: Waf, woef, waf, woef…
Zegt het spreekwoord niet: blaffende honden bijten niet? Nou… dat spreekwoord gaat hier niet op. Het is een gemeen beest.
Toen ik dit artikel ging schrijven heb ik mijzelf ingelezen over mopshonden. Het karakter van deze dieren is helemaal niet vals. Ze zijn juist opgewekt, vrolijk, sociaal en af en toe wat ondeugend. Hoe kan het dat deze hond zo geworden is, vraag je jezelf af.
Er is één duidelijk verschil tussen de Duitse en Nederlandse versie. In de Nederlandse versie is het geluid van de hond te horen: Waf Woef. De Duitse honden maken waarschijnlijk andere geluiden, want die tekst luid: heidu, heidu, heidallala…
Het deed mij denken; ik dacht altijd dat de taal der dieren internationaal was, niets is minder waar. In ieder land spreekt de hond een eigen taal. Een paar voorbeelden: Duits: Wuff – Engels: Wooff – Frans: Ouah – Italiaans: Arf – Zweeds: Vov. Kortom… Wij mensen zijn niet de enige die andere talen moeten leren, willen wij met buitenlanders kunnen praten!
Wij dwalen af; door naar vers 2:
Je bent een recht bedorven dier
Eerst at je wat ik bood
Nu wil je lekk’re beetjes
En lust niet eens meer brood
Waf-woef, waf-woef
De eigenaar van de groot geworden hond doet even zijn beklag tegen het dier. “Vroeger at je alles wat ik je voorzette, nu ben je een kieskeurig monster geworden. Brood is te min voor je, ik moet je luxer voedsel voorzetten. Meneer geeft nu de voorkeur aan biefstuk en aan worst. Die hond eet mij de oren van het hoofd. Het is een ondankbaar schepsel geworden.” Het enige wat ontbreekt bij de baas… is zelfreflectie. Want… hoe komt het dat het dier dit gedrag ten toon spreidt?
De Mop zei hierop tot de knaap
Hoe dwaas praat gij daar toch
Had gij mij niet bedorven
'k Was een lief Mopje nog
Waf-woef, waf-woef
In het laatste couplet gaat het dier zelf het antwoord geven. Het liedje veranderd in een fabel; waarin de dieren de mogelijkheid krijgen om te spreken. En… daar maakt het hondje dankbaar gebruik van, hij bijt (!) van zich af: “Jij baas loopt wel tegen mij te klagen, maar ik ben niet de oorzaak van mijn gedrag, dat ben jij zelf, baas! Jij hebt ervoor gezorgd dat ik een verwend nest ben geworden. Dan kun je wel tegen mij lopen klagen, maar steek eerst de hand eens in eigen boezem!”
En dan veranderd een simpel kinderliedje opeens in een waardevolle les. Natuurlijk, in dit liedje ging het over een hond, maar het had net zo goed over mensen kunnen gaan. Wie in zijn jeugd verwend wordt en gewend is alles te krijgen, zal in zijn verdere leven hetzelfde eisen.
Dus opvoeders van mens en dier… zie uw taak liggen en zorg ervoor dat niet eens met vinger of poot naar u gewezen zal worden.
Dat u nooit verantwoordelijk gehouden zult worden voor het verpesten van andermans karakter.
Johannes R
Reactie plaatsen
Reacties