"Daar zijn de appeltjes van oranje weer
Sinaasappelen, zoek ze zelf maar uit
Grote kleine 'k heb z' in elke maat
Bijt er 's in, 't sap langs je kin
zo roept die man op straat”
Volkszanger Max van Praag zong er in 1950 al over. Maar wat zijn de Appeltjes van Oranje, en waarom noemen wij ze zo? Ik zocht het, na een verzoek wat ik kreeg, uit.
Max van Praag had het, zoals u wel zult weten, goed. Het zijn sinaasappels. Of beter gezegd; zure sinaasappels uit China. De oorsprong van onze Appeltjes van Oranje is namelijk in het verre Oosten te vinden. Via omzwervingen kwamen de vruchten in Perzië terecht. Toen de Moren daar rond liepen zagen ze de vruchten, namen ze mee en zo zijn ze op Europese grond terecht gekomen in Spanje.
Spanje en Sinaasappels… waar doet u dat aan denken? De oudere lezers van de website zullen zich ongetwijfeld een vervlogen kinderfeest herinneren. Vroeger vond er op 5 december een nationaal feest plaats genaamd: Sinterklaas. Sinterklaas was een Turks/Spaanse Rooms-Katholiek goedheiligman die, daags voor zijn verjaardag, over de daken reed van de Nederlandse huizen en samen met zijn helpers, de Zwarte Pieten, door de schoorstenen cadeautjes bezorgde voor alle kinderen van Nederland. Tenminste… voor de kinderen die lief waren geweest. Niet voor de stoute kindertjes, die kregen met de roe.
Tijdens dit nationale volksfeest werd er, naast veel snoep, ook veel gesnoept van de oranje lekkernij, die in december de meeste smaak heeft en een topkwaliteit. Bracht de Sint de sinaasappels via zijn stoomboot mee uit Spanje?
De Appeltjes van Oranje doen nog ergens anders aan denken. Aan het vorstenhuis van Oranje-Nassau. Weliswaar is de naam van ons koningshuis niet verleend aan de oranje vrucht, noch aan de kleur oranje. De naam van ons koningshuis is ontleend aan het Franse Orange. Het van oorsprong Duitse huis Nassau kwam via adellijke huwelijken en erfenissen in het bezit van het Franse prinsdom Orange. Zo kwamen zij ook in het bezit van de titel Prince van Oranje. (Wilhelmus van Nassouwe, ben ik, van Duitsen bloed, een Prince van Oranje ben ik, vrij, onverveerd.).
Orange en Oranje… het paste zo goed bij elkaar dat wij, als nuchtere Hollanders, de kleur van de sinaasappels symbool lieten zijn voor ons koningshuis. Op onze nationale feestdag Koningsdag/Koninginnedag trekken we de sinaasappels massaal uit de schappen om oranje sloffen, oranje koeken, of oranje pavlova’s te maken die wij met elkaar in feestelijke stemming nuttigen. Wij drinken zelfgemaakte oranjebitter of Wilhelmuslikeur. Allebei met de smaak van de oranje appeltjes. Aan onze gevels wappert het rood-wit-blauw wat afstamt van het vroegere oranje-blanje-bleu waarmee wij de wereldzeeën bevoeren, de drie-kleur wapperde aan schepen als die van Piet Hein als de nieuwe ladingen vruchten het land binnen werden gebracht.
“Ze zijn nog eens zo fijn
Als de appeltjes van Piet Hein
En van je hela hola, houd er de moed maar in”
De Appeltjes van Oranje doen mij ook denken aan 01-02-2002. Daags voor het huwelijk van Z.K.H. Prins Willlem-Alexander van Oranje-Nassau en de Argentijnse H.K.H. Prinses Maxima Zorreguieta was er in de ArenA te Amsterdam een show georganiseerd. Het was daar dat wij, als Nederlanders, het nationale huwelijkscadeau aanboden aan de (nog niet) gehuwden. Een fonds… het Oranje fonds. Een fonds wat, ik quote de website: “er voor iedereen wil zijn en wil bijdragen aan een sociaal verbonden Koninkrijk.”
Jaarlijks reikt dit fonds prijzen uit aan organisaties die succesvolle initiatieven hebben die mensen betrekken bij de samenleving. Naast een financiële bijdrage van € 15.000,00 ontvangen de winnaars een beeldje uit handen van H.K.H. Koningin Maxima. Het beeldje heeft de vorm van… jawel: een Appeltje van Oranje en is zelfs gemaakt door een vroegere Prinses van Oranje (H.K.H. Prinses Beatrix).
Is het u ook opgevallen hoe internationaal onze Appeltjes van Oranje eigenlijk zijn? Ik heb wel 8 landen benoemd in deze blog. Zouden wij daarom misschien moeten kiezen om de Appeltjes van Oranje niet als een nationaal item te zien?
Integendeel! Die Appeltjes van Oranje horen bij ons, zoals de klompen en de tulpen. Zoals de windmolens en de Keukenhof. Zoals stamppot en schaatsen in de winter. Het zijn onze appeltjes van oranje, maar dan wel met een internationale herkomst.
Maar geldt dat niet voor heel veel in Nederland 2021?
“En van je hela, van je hola
Allemaal appeltjes van oranje
Houd er de moed maar in”
Johannes R
Reactie plaatsen
Reacties