Hoe vaak gebeurt het u dat u met een liedje meezingt zonder bij de tekst na te denken? Mij gebeurt het dagelijks. Het gaat automatisch… je vangt een flard van een liedje op, je hersenen vullen de tekst verder aan, en het liedje zit in je hoofd.
Toch… achter elk liedje gaat een betekenis schuil. Wil je echt goed een liedje kunnen zingen of spelen, dan zal je moeten weten wat de maker voelde toen hij/zij het schreef. Wat de bedoeling van het liedje is en waarvoor het diende. Zelfs kinderliedjes kunnen zo een heel andere betekenis hebben dan eerder gedacht (of niet gedacht, waarom zou je over de tekst van een kinderliedje nadenken?)
Recent heb ik als inzing-oefening het alom bekende Vader Jacob gebruikt. Toen hebben wij er met elkaar eens over nagedacht wat wij nu eigenlijk zongen. U kent de tekst:
Vader Jacob (x2)
Slaapt gij nog? (x2)
Alle klokken luiden (x2)
Bim Bam Bom (x2)
Een leuk liedje om mee in te zingen, zeker omdat het als canon gezongen kan worden (door elkaar).
Toen heb ik mijzelf afgevraagd: 'Wat staat er nu eigenlijk in de tekst? Zijn het lukraak een paar regels?'
Ik kwam tot de conclusie dat dit wel eens anders kon zijn. Zeker, diegene die het liedje zingt stelt een vraag, maar achter die vraag gaat iets schuil. De vraag kwam in mijn ogen voort uit ongeloof en verwondering: “Vader Jacob, hoe kan het dat u nog steeds slaapt, terwijl de klokken luiden? Wordt u daar niet wakker van?”
Dit liedje deed mij daarnaast denken aan mijn Franse lessen op het middelbaar. Toegegeven, ik heb er niet veel van onthouden, maar Frère Jaques staat nog in mijn geheugen gegrift. Dat liedje kan ik nog zo zingen. Het is de oorspronkelijke tekst van Vader Jacob. Vader? Nee…. Het hoort broer (frère) Jacob te zijn. En dan nog een belangrijk verschil… de derde zin in het Frans betekent vertaald: De bellen luiden voor de vroegmis. Dat doet vermoeden dat het geen broer uit familiebetrekkingen betreft, maar een rang in de Rooms-Katholieke kerk. Een broeder (of: frater) is lid van een kloostergemeenschap. Wij zouden het een monnik noemen.
Langzaam begint de echte betekenis van het liedje dus duidelijk te worden… de monnik lijkt zich dus verslapen te hebben voor de vroegmis, de klokken luiden al, hij ligt nog in zijn bed. Is dat een schande? Eigenlijk wel natuurlijk, maar het is aan de andere kant ook wel begrijpelijk. De vroegmis wordt dagelijks opgedragen om 06.00 uur in de ochtend en duurt omtrent een halfuur. Deze vroege dienst stelt bijv. boeren en schoolkinderen in de gelegenheid om, voor men aan het werk of naar school gaat, de dag te beginnen in de kerk.
Qua opvatting kan ik het niet eens zijn met de leer in de Rooms Katholieke kerk, maar 1 ding moet ik ze nageven: zij beginnen de dag wel in de kerk. Ze hebben een zegen nodig voor hun werk. Zou niet iedereen zo de dag moeten beginnen? Ik hoop dat Vader Jacob u vanaf nu daaraan zal herinneren.
Johannes R
Reactie plaatsen
Reacties